Categorie: Beeldende kunst

Aan het kruis: de schoonheid en het beest

Helfrich / / Absint, Beeldende kunst, Letteren

Op het groenefee-forum vonden wij de volgende aantekening, naar aanleiding van de Rops-expositie in de Rotterdamse Kunsthal en de absintexpositie in het Ropsmuseum te Namen, beide in 2005.

In het zwart-romantische symbolisme van Félicien Rops worden tegengestelde grootheden samengebracht in pornografische en satanistische thema’s: liefde en pijn, lust en dood, God en Satan. Een explosie van opgeschorte seksualiteit, vanuit een diep religieus gevoel.

http://www.kunsthal.nl/22-317-Felicien_Rops.html

http://nl.wikipedia.org/wiki/Félicien_Rops

En in 2006:

Op de laatste Furiosi-bijeenkomst maakte ik kennis met de barones Von Puttkamer (1881-1944), een Pruisische aristocrate die gedichten schreef onder de naam Marie Madeleine. Zij trad in het voetspoor van de Franse verdoemde dichters. De bundel “Auf Kypros” die zij op negentienjarige leeftijd publiceerde is opgedragen aan Félicien Rops. We vinden er het vrouwelijke fantasma in terug van Maria Magdalena, masturberend aan de voet van het Kruis.

http://www.sappho.com/poetry/m_madeln.html

Kees van Dongen: de Absintdrinkster

Helfrich / / Absint, Beeldende kunst

Dood en seksualiteit worden op karikaturale wijze verenigd in Van Dongen’s aquarel La Buveuse d’Absinthe (de absintdrinkster). Een schedel staart grijnzend naar de karmijnrode onderkant van een dronken vrouw, terwijl zij hem uitdaagt met haar handschoen, een freudiaans symbool voor het vrouwelijk geslacht. Een tweede freudiaans symbool is de hoge hoed, die staat voor mannelijkheid en machismo.

Waar is de tweede handschoen gebleven? De schedel zit erbovenop, al lijkt het eerder dat hij gedragen wordt door kikkerpootjes: een bizar fabeldier met een hoge hoed.

Kikkers en schedels zijn vaker met elkaar in verband gebracht. De kikker boven op de schedel is een overgeleverd symbool van scherpzinnigheid en opmerkzaamheid. Die voorstelling komt voor in de overvloedige ornamentiek aan de gevel van de universiteit van Salamanca en heeft op zichzelf niets te betekenen, maar een student die er na binnenkomst een vraag over stelde gaf blijk van zijn opmerkzaamheid en wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Zo creëerde het symbool zijn eigen betekenis.

Van Dongen’s schedel gedragen door het onderstel van een kikker staat hoe dan ook voor het omgekeerde: naast dood, roes en seksualiteit treedt “abrutissement” – de verdierlijkte afstomping – op de voorgrond.

(Gepost op het groenefee-forum op 10-07-2005.)

Mucha: de Absintdrinkster

Helfrich / / Absint, Beeldende kunst

De stijl van Alfons (Alphonse) Mucha was maatgevend voor de decoratieve stijl van de art nouveau, die ondermeer tot uitdrukking komt in de affiches waarop mooie dames zijn gecombineerd met geabstraheerde botanische thema’s, om een product zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren.

Opmerkelijk is dat Mucha zelf geen enkel absint-affiche op zijn naam heeft staan, zoals laatst weer eens werd opgemerkt op het forum van heureverte.com

Toch komen we de absint één keer tegen in het werk van Mucha. Een pastel genaamd Absint (1902) toont het verval waartoe ons dierbare aperitief kan leiden. We zijn hier ver verwijderd van de ‘style Mucha’ die we zo goed van deze kunstenaar kennen.

Mucha - Buveuse d'Absinthe

(Gepost op het groenefee-forum op 11-12-2004.)